Już 7 kwietnia 2023 w życie wejdzie część przepisów ze znowelizowanego kodeksu pracy. Mają one regulować pracę zdalną, a tym samym ułatwić łączenie życia zawodowego z rodzinnym i osobistym. Kolejna część przepisów, wprowadzających nowe urlopy, zaczną obowiązywać od 26 kwietnia. To największa rewolucja w prawie pracy od kilkunastu lat. Szczególną uwagę na te zmiany powinni zwrócić rodzice, pracownicy zatrudnieni na okres próbny i czas określony, a także pracownicy pracujący jednocześnie na kilku etatach. Przepisy będą dotyczyły również pracowników opiekujących się niesamodzielnym rodzicem lub dzieckiem i uczestników szkoleń zawodowych. Pozostałe przepisy wejdą w życie 26 kwietnia 2023r.
25 marca prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw. We wtorek został on opublikowany w “Dzienniku Ustaw”. Wdraża on przede wszysktim dwie unijne dyrektywy dotyczące tzw. work-life balance i dyrektywę rodzicielską.
Bardziej elastyczna organizacja pracy
Nowela kodeksu pracy pozwala na szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy, w tym pracę zdalną, ruchomy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy, weekendowy system czasu pracy i przerywany czas pracy, a także pracę w niepełnym wymiarze czasu. Zgodnie z nowymi przepisami pracownik, który wykonywał pracę co najmniej przez pół roku, będzie mógł zawnioskować o zmianę rodzaju umowy na bardziej przewidywalne i bezpieczniejsze warunki pracy (np umowę na czas nieokreślony).
Nowe przepisy określają, że praca zdalna może być wykonywana na wniosek pracownika lub za zgodą pracodawcy. Pracownikowi przysługuje prawo do powrotu do pracy stacjonarnej, a pracodawca ma obowiązek umożliwić mu taką możliwość. Kodeks wprowadza również możliwość polecenia pracownikowi pracy zdalnej w szczególnych przypadkach. To między innymi stan nadzwyczajny, epidemia, czy pożar lub zalanie zakładu pracy.
Firmy będą miały zakaz zabraniania pracownikowi pozostawania w stosunku pracy tylko z jednym pracodawcą i jego niekorzystnego traktowania z tego tytułu. Ponadto przedsiębiorcy będą musieli większą uwagę zwrócić przy informacjach o warunkach zatrudnienia pracownika, w tym wysyłanego do pracy za granicę. Ma to dotyczyć m.in. długości płatnego urlopu, czy informacji o prawie do szkoleń. Tym samym pracownicy zyskają prawo do nieodpłatnego i wliczanego do czasu pracy szkolenia niezbędnego do wykonywania przez niego określonej pracy.
Duże zmiany w urlopach rodzicielskich
Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza także kilka innych zmian, które zaczną obowiązywać w późniejszym terminie. Od 26 kwietnia 2023 roku pracownik będzie miał prawo do dwóch nowych rodzajów urlopów. Skorzystanie przez ojca z urlopu rodzicielskiego ni e bedzie uzależnione od statusu ubezpieczenia społecznego matki dziecka (pozostawania w zatrudnieniu) w dniu porodu. Po nowelizacji wprowadzona zostanie nieprzenoszalna jego część, w wymiarze do 9 tygodni, dla każdego z rodziców. Wprowadzony zostanie również zasiłek macierzyński za cały okres urlipu rodzicielskiego. Jego wysokość została określona na 70%.
To zmiana na plus. Do tej pory zasiłek był wypłacany w wysokości 100% podstawy zasiłku za pierwsze sześć tygodni. Za pozostałą część tego urlopu wypłacano 60% podstawy zasiłku. Srednio daje to kwotę 67,50% podstawy wymiaru zasiłku. Zatem jego wysokość wzrośnie o 2,5% w skali całego urlopu rodzicielskiego.
Pozostałe zmiany w urlopach
Jako pracownicy zyskamy możliwość wzięcia pięciu dodatkowych dni wolnych rocznie w ramach urlopu opiekuńczego Będzie on przysługiwał osobom, które zajmują się niesamodzielnym członkiem rodziny (rodzicem, dzieckiem lub małżonkiem), lub osobie pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która będzie wymagała opieki z poważnych względów medycznych. To rozwiązanie nie będzie cieszyło się zbyt dużą popularnością, gdyż będzie to urlop bezpłatny.
Nowy kodeks wprowadza możliwość zyskania zwolnienia od pracy z powodu “siły wyższej”. Będą to dwa dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Pracownik zachowa prawo do 50% wynagrodzenia.
Wprowadzone zostanie też prawo do dwóch dodatkowych przerw wliczanych do czasu pracy. Pracownikom będzie przysługiwała druga przerwa wynosząca co najmniej 15 minut jeśli dzień pracy przekracza 9 godzin, i trzecia przerwa wynosząca co najmniej 15 minut, jeśli dzień pracy przekracza 16 godzin.
AUTOR
