Nadszedł w końcu czas, aby przyjrzeć się (w mojej ocenie) jednemu z ważniejszych zagadnień dotykających współczesne społeczeństwo – upadłości konsumenckiej. Problem zadłużenia dotyka coraz większej liczby osób i ma ogromny wpływ na ich życie. W odpowiedzi na tę trudną sytuację powstała procedura upadłości konsumenckiej, która ma na celu zapewnić ochronę i szansę na nowy początek dla zadłużonych konsumentów.
Nowe przepisy znacznie uprościły pojęcie upadłości konsumenckiej. Ułatwiają one radzenie sobie z długami, szczególnie wtedy, kiedy nie masz pieniędzy na spłatę bieżących zobowiązań. Zanim jednak się nad nim pochylimy, warto zorientować się jak właściwie wygląda upadłość konsumencka i kiedy warto złożyć wniosek o upadłość.
Definicja i cele upadłości konsumenckiej
Upadłość konsumencka jest ściśle określonym procesem prawnym, który umożliwia zadłużonym konsumentom rozwiązanie problemów z długami. Jej głównym celem jest ochrona interesów dłużnika, przy jednoczesnym uwzględnieniu praw wierzycieli. Dzięki temu, osoby dotknięte zadłużeniem mogą otrzymać szansę na spłatę swoich długów w sposób dostosowany do ich indywidualnej sytuacji finansowej.
Głównym celem upadłości konsumenckiej jest zapewnienie zadłużonym konsumentom realnej szansy na odzyskanie stabilności finansowej i umożliwienie im rozpoczęcia na nowo. W żadnym wypadku nie jest to sankcja czy kara, ale raczej narzędzie ochrony, które ma na celu zapewnić zadłużonemu szansę na rehabilitację i powrót do zdrowej sytuacji ekonomicznej.
Procedura upadłości konsumenckiej dąży do osiągnięcia kilku kluczowych celów. Najważniejsze jest zapewnienie uczciwego i sprawiedliwego rozwiązania dla wszystkich stron zaangażowanych w proces zadłużenia. Wierzyciele mają prawo do ochrony swoich interesów, jednocześnie jednak dłużnik nie powinien być pozbawiany możliwości poprawy swojej sytuacji finansowej ze względu na nadmiar długów. Poprzez uporządkowanie i restrukturyzację zadłużenia, umożliwia się dłużnikowi rozpoczęcie nowego rozdziału, wolnego od ciężaru zobowiązań. Zatem ostatecznie, celem mechanizmu upadłości jest przywrócenie równowagi społecznej i gospodarczej.
Zadłużenie może wpływać nie tylko na jednostki, ale również na całe społeczności, tworząc nierówności i trudności w rozwoju ekonomicznym. Poprzez udzielenie szansy na spłatę długów i rehabilitację finansową, upadłość konsumencka przyczynia się do odbudowy zdrowej i stabilnej gospodarki.
Zasady regulujące upadłość konsumencką w Polsce i procedura
W Polsce upadłość konsumencka została uregulowana dopiero w 2003 roku. Na pierwszą nowelizację przyszło nam czekać do 31 grudnia 2014 roku, która zdecydowanie złagodziła zasady jej ogłaszania. W 2019 roku przepisy ponownie zostały przeanalizowane przez ustawodawcę, czego efektem była kolejna nowelizacja. I chociaż ustawa została podpisana w sierpniu 2019 roku, to w życie weszła dopiero w marcu 2020 roku.
Dzięki ostatniej nowelizacji przepisów osoba, która chce ogłosić upadłość nie musi już podawać powodów wypłacalności. Zyskała również możliwość wnioskowania o zawarcie ugody z wierzycielem. Upadłość ogłosić mogą także ci, którzy doprowadzili do zadłużenia z premedytacją. Jednak w takim wypadku zachodzi konieczność spłaty zobowiązania, która maksymalnie może wynosić 7 lat. Jeżeli udowodni się w procesie sądowym, że dłużnik nie posiada majątku, to możliwe jest całkowite umorzenie długu. To bardzo ważne! Teraz wniosek o upadłość mogą złożyć również przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (JDG)
Jednak nie każdy może ubiegać się o upadłość konsumencką. Istnieją określone wymagania, których spełnienie jest konieczne, takie jak udokumentowane zadłużenie przekraczające możliwości spłaty czy np. brak możliwości zawarcia układu z wierzycielami. Ustawa zawiera kompleksowy zbiór przepisów, mających na celu określenie procedur, warunków i zasad dotyczących upadłości.
Proces upadłości konsumenckiej składa się z kilku etapów. Najpierw dłużnik składa odpowiedni wniosek do sądu, który następnie rozpatruje sprawę. Jeśli sąd wyda pozytywne orzeczenie, syndyk obejmuje kontrolę nad majątkiem dłużnika. Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie postępowania mającego na celu wyliczenie planu spłaty długów, który zostaje zatwierdzony przez sąd. Następnie dłużnik ma określony czas na spłatę zobowiązań zgodnie z ustalonym harmonogramem.
Ogłoszenie upadłości niesie za sobą skutki tego działania. Przede wszystkim długi zostają zamrożone, a wierzyciele nie mogą już dochodzić swoich roszczeń. Po pomyślnym zakończeniu postępowania, dłużnik może odczuć korzyści w sferze majątkowej i społecznej. Często dochodzi do wygaśnięcia części zadłużenia, co umożliwia rozpoczęcie nowego rozdziału życia bez ciężaru długów.
Upadłość konsumencka w Polsce to instrument ochrony dla zadłużonych osób, który pozwala im na nowy początek. Dążenie do równowagi między interesami dłużnika a wierzycieli stanowi istotną zasadę tego procesu. Jednocześnie, ważne jest, aby system upadłości konsumenckiej był poddawany analizie i potencjalnym ulepszeniom, tak aby jeszcze skuteczniej odpowiadał na potrzeby i wyzwania współczesnego społeczeństwa.